Natuurlijk niet maar soms bekruipt me het gevoel dat Integriteit alleen afdwingbaar is als er een inbreuk wordt gemaakt op een wettelijke bepaling. Is dat zo?
Definities van integriteit gehanteerd door de DNB of de Pensioenfederatie wijzen een beetje in die richting*. Wat overigens verklaarbaar is omdat de DNB alleen op basis van wettelijke bepalingen haar toezicht mag en kan uitoefenen. Veel wetgeving is gericht om witwassen, voorkennis, corruptie, belangenverstrengeling ed. te voorkomen. Voorkomen moet worden dat financiële instellingen gebruikt worden als instrument om geldstromen die het daglicht niet kunnen verdragen hun bestemming vinden. Dat is van een niet te onderschatten belang. Maar integriteit gaat verder en de Panama Papers laten dat zien.
Structuur en partijen die gebruik maken van fiscale optimalisaties worden bekend. The first line of defense van de betrokken instituten en individuen is dan ook dat zij juridisch/wettelijk gezien niets fout hebben gedaan. Dat zal ook zo zijn maar dat helpt niet wanneer de publieke opinie gevormd door trouwe belastingbetalers het gevoel krijgen beet genomen te zijn. Dat was misschien al zo maar nu de schaal daarvan duidelijk wordt zwelt de verontwaardiging snel aan.
Conclusie is dat in de tijd dat informatie op zo grote schaal toegankelijk kan worden (al dan niet via hacks) en zo snel kan worden verspreid integriteit een dimensie krijgt die verder gaat dan alleen de juridische kaders.
Dan komen we uit op wat een definitie van integriteit kan zijn. Ik vind de volgende een mooie:
Onaangetast, niet corrupt, onkreukbaar en onbedorven. Iemands integriteit wordt bepaald door de afwezigheid van inbreuken.
Laat organisaties formuleren wat die definitie voor hen betekent en de belofte aan hun stakeholders en omgeving dat zij dat in hun gedrag tot uiting zullen laten komen. Zo kan integriteit de rol krijgen die we als beschaving verdienen.
*Gevaar voor de aantasting van de (goede) reputatie, alsmede de bestaande en toekomstige bedreiging van het vermogen of resultaat van het pensioenfonds. (Pensioenfederatie in publicatie over de integriteit-risicoanalyse door DNB)
P.s. lees ook het artikel ‘Panama Papers: The Real scandal is what’s legal’ in Atlantic